బరోడ-జీవన శైలి

బరోడా లో నాకు చాలా నచ్చిన ప్రదేశము యం.యస్ (మహరాజా సాయాజీ )యునివర్సిటీ ఏరీయా .మా హొం సైన్స్కాలేజీ కి వెనుక వైపు గా ఫైనాన్స్ ఫాకల్టీ వుండేది.నాకు వీలైనప్పుడల్లా అక్కడికి వెళ్ళేదాన్ని. ముఖ్యంగా స్కల్ప్చర్యూనిట్ లో పిల్లలు రకరకాలుగా బొమ్మలు చెక్కుతుంటే చూస్తూవుండాలనిపించేది.
బరోడాలో విద్యావిధానము చాలా బాగుండేది. అప్పటికే హైదరబాద్ లో యం సెట్ హవా మొదలయింది. కాని ఇక్కడమాత్రం ఇంకా రకరకాల కొర్స్ లు చేసేవారు. అప్పటికింకా యంసెట్ మొదలుకాలేదు.కాలేజీ లలో కూడా చాలాస్నేహపూరిత వాతావరణముండేది.అమ్మాయిలూ,అబ్బాయిలూ చాలా ఫ్రెండ్లీగా వుండేవారు. టీచర్లూ, విద్యార్ధుల మద్యకూడా చక్కని అనుబంధముండేది.మా అబ్బాయి భవన్స్ స్కూల్ లో చదివే వాడు. స్కూల్ లోనే బోజనము పెట్టే వారు. మేము చూడటాని కి వెళ్ళినా మాకూ మర్యాదలు చేసేవారు.పిల్లలకి ,అపనా కాం అప్నేఆప్ కరనా అని ,వాళ్ళ బుక్స్ కికవర్స్ వేసుకోవటమూ,సర్ట్స్ కి బటన్స్ కుట్టుకోవటమూ, షూస్ పాలిష్ చేసుకోవటమూ వగైరా నేర్పించారు.స్కూల్స్ లలో కౌన్సలర్ తప్పకకుండా వుండేవారు.పిల్లలకి సహాయకారి గా వుండేవారు.

అప్పటికే అక్కడ అమ్మాయిలు రకరకాల డ్రస్ లు వెసుకునేవారు.హైదరబాద్ లో అమ్మాయిలు లంగా వొణీలనుంచిఅప్పుడప్పుడే డ్రస్ లకు మారుతున్న రోజులవి.స్టార్చ్ చేసిన కాటన్ చీరలు పెద్ద కొంగు ,చిన్నకొంగు ల తో ,బ్లౌజ్ పెద్దచేతులు, చిన్న చేతుల తో వేసుకునే నాకు వాళ్ళ డ్రసెస్స్ వేరుగానే అనిపించేవి.పెద్ద వాళ్ళు తెల్ల జుట్టు తో రెండుజజడలేసుకొని ,ముందుకేసుకొని,పెద్ద పెద్ద చెవి రింగులు పెట్టుకుంటే నాకు చాలా గమ్మత్తుగా వుండేది.అమ్మాయిలుఎంత వేళ అయినా నిర్భయం గా తిరగటము ముచ్చటగా వుండేది.

మా కోర్స్ లో ప్రాజెక్ట్ వర్క్ కోసం ,కేస్ స్టడీ కోసం మా స్కూల్ విద్యార్ధుల ఇంటికి, దగ్గరలోని పల్లెటూరు కి వెళ్ళటముసంభవించింది.ఎవ్వరింటి కి వెళ్ళినా ముందుగా బంగారం లా మెరిసే పెద్ద ఇత్తడి గ్లాస్ నిండా మంచి నీరు,మజ్జిగఇచ్చేవారు.ఇంటి లోపలికి వెళ్ళగానే కుడివైపు భావి, ఎడమ వైపు మెట్లు పైకి వెళ్ళటాని కి వుండేవి. చాలావరకు ఇళ్ళకిచిన్న చిన్న కిటికీ లే వుండేవి.వంటిల్లైతే ఎంత బాగా పెట్టుకునేవారో! ఇత్తడి,అల్యూమినియం గిన్నెల్లు,డబ్బాలుమెరుస్తుండేవి.నేను ఇంటి కి వచ్చాక నా వంటిల్లు నాకస్సలు నచ్చేది కాదు.వంట కూడా చాలా రకాలుచేసేవారు.టిఫ్ఫిన్స్ ఐతే చెప్పనక్కర లేదు.చాలా వరకు ఉమ్మడి కుటుంబాలే వుండేవి.నాకు తెలిసిన ఒక గుజరాతికుటుంబం ఐదుగురు కొడుకులూ,కోడల్లూ,మనవలూ,మనవరాళ్ళ తో తల్లీ తండ్రీ ఇక్కడే ఇప్పటికీ కలిసి ,నల్లకుంటలోవున్నారు

కుటుంబం లో .అందరూ కలిసి లేదా విడి విడిగా నైనా సంవత్సరానికి ఒకసారైనా వూళ్ళు చూడటానికి వెళ్ళేవారు.దానికోసమని ప్రతి నెలా ఒక బాక్స్ లో కొంత మనీ జమ చేసేవారు. ఆ మనీ ప్రయాణాలకి తప్ప వేరేగా వాడేవారు కాదు.చిన్నచిన్న ప్రయాణాలైనా ,పెద్ద పెద్ద డబ్బాలలో చిరుతిండ్లు తీసుకెళ్ళేవారు.చల్తే చల్తే ఖాలేంగే అనేవారు. ప్రయాణా లంటె అంతసులభంగా ఆడుతూ, పాడుతూ ,వెళ్ళేవారు.అది గుర్తుకు వచ్చే నా ఈ ప్రయాణాల బ్లాగ్ కి చల్తె చల్తే అని పేరుపెట్టుకున్నాను.
మాకు బరోడా లో పార్లీకర్స్, ధాండేకర్స్ ముఖ్య స్నేహితులు.వారి తో మేము బాగా ఎంజాయ్ చేసాము.అందులోముఖ్యముగా ఇప్పటికీ గుర్తు చేసుకునేది అప్పాసాహెబ్, రమేష్ పార్లీకర్ తండ్రిగారి ని. ఆయన అప్పటికే ఎనభయ్సంవత్సరాలు దాటినవారు.ఇంటి కి ఎవరువచ్చి వెళుతున్నా ,చివరికి పనిమనిషి వెళుతున్నానని చెప్పినా బెస్ట్ ఆఫ్ లక్అనేవారు. ఆయన అలా చెపుతుంటే మాకు చాలా నవ్వు వచ్చేది.అందరమూ భోజనము చేస్తుంటే గిన్నలలో మిగిలినదిపారేయ కూడదని లోపలి దాక తుడుచుకొని వేసుకునేవారు.ఇప్పటి కీ మా పిల్లలు భోజనము చివరికొచ్చాకా నువ్వుఅప్పాసాహెబ్ అవుతావా అని అడుగుతూ వుంటారు. ఎవరికిష్టమైన వంటైతే వాళ్ళు నేను అప్పాసాహేబ్అంటూవుంటారు. అలాగే బెస్టాఫ్ లక్ చెప్పటము కూడా అలవాటయ్యింది.
ఇక్కడ ఇప్పటి వరకు చెప్పింది,1980- 1984 లో నేను చూసిన బరోడా గురించి.1984 ఏప్రిల్ లో బరోడా ను హప్పీమేమొరీస్ మూటగట్టుకొని వదిలాము.బరోడా మా ఆర్మీ లైఫ్ కి చివరి మజిలీ.

ప్రేం రోగ్ లోని ఈపాట లక్ష్మీపాలస్ లోనే చిత్రీకరించారట.

బరోడా

గుజరాత్ లో మూడవ పెద్దనగరం వడోద్రా ,సూరత్, అహందాబాద్ తరువాత అన్నమాట.ఇక్కడ చాలా ఏండ్లు మహారాజుల పరిపాలనే వుండింది. ఇక్కడి హిస్టరి గురించి నాకు అంతగా తెలీదు. నగరమంతా పాలేస్ లతో కమాన్ లు తోటలు,చిన్న చిన్న చెరువులతో చాలా అందంగా వుంటుంది(వుండేది, ఇప్పటిసంగతి తెలీదు.)
ఇక్కడమేము 1981 ఏప్రిల్ నుంచి, 1984 ఏప్రిల్ వరకు వున్నాము.రైల్ వే స్టేషన్ నుండి ఇంటికి వెళుతుండాగానే అబ్బ ఎంత బాగుంది ఈవూరు అనుకున్నాను.ఇంటికి వెళ్ళగానే స్టవ్ వెలిగించమని మా వారు అంటే ఎందుకా అనుకుంటూ స్టవ్ వెలిగించగానే అబ్బో ఇక ఈ వూరు వదలద్దు అనుకున్నాను. ఎందుకంటే స్టవ్ వెలిగించగానే నల్లా తిప్పగానే నీళ్ళు వచ్చినట్ట్లు ,గొడ మీద నాబ్ తిప్పగానే గాస్ వచ్చింది.సిలిండర్ పనిలేదు.అయిపోతుందని లేదు.నెలకి 20 రూపాయలు కడితే చాలు.పైప్ లైన్ గాస్ అన్నమాట.ఎంత సుఖమో!

దీనికంటే ముందు మావారు బరొడా లో రెండుసార్లు వున్నారు.అప్పుడు టెన్నిస్ క్లబ్ లో సుధీర్ ధాండేకర్, అయన ద్వార రమేష్ పార్లీకర్ పరిచయం వున్నారు. మేము వెళ్ళగానే రమేష్ పార్లీకర్ ఇంటికి భోజనానికి వెళ్ళాము.ఆయన భార్య కల్పన వారి అబ్బాయిలు ముగ్గురూ మమ్మలిని చాలా బాగా రిసీవ్ చేసుకున్నారు. రమేష్ సైకాలజీ ప్రొఫెసర్గానూ, కల్పన ఎడ్యుకెషనల్ డిపార్ట్మెంట్ లో ప్రొఫెసర్గానూ పని చెస్తున్నారు. అందువల్ల అద్యాపక్ కుటీర్ లో వుండే వారు.మేమున్న ఏరియా ఫథెగంజ్.తరువాత ఆర్మీ ఏరియాకి మారాము.అన్ని కూడా దగ్గర దగ్గరనే .
రోడ్స్ అన్నీ చాలా పెద్దగా శుభ్రంగా వుండేవి.రోడ్ పక్కన పెద్ద పెద్ద చెట్లు ,వాటికింద సిమెంట్ బేంచీలు.సిమెంట్ బెంచీలు రోడ్ పక్కన ఎందుకున్నాయా అనుకున్నాను.రాత్రి కాగానే అందరూ పనులు ముగించుకోని వాటి మీద కుర్చొని చిరుతిండ్లు తింటూ రాత్రి పొద్దు పోయేదాకా వుండేవారు.పొద్దున ఆఫ్ఫిస్ లైనా దుకాణా లైనా పదకొండు తరువాతే తెరిచేవారు.కులాసా జీవులు.పెద్ద పెద్ద ఐస్క్రీం పార్లర్లూ అక్కడే మొదటిసారి చూసాను.
మే మున్న ఏరియాకి దగ్గరలోనే యూనివర్సిటీ,దాని అనుబంద కళాశాలలు వాటి ఎదురుగా కమాటీ భాగ్ అని పెద్ద తోటా వున్నాయి.ఆ భాగ్ ఎదురుగా పావ్ భాజీ, భేల్ పూరీ బండ్లు ,అక్కడ ఏంత రుచిగా చేసెవారో! ఏంతైనా గుజరాతీలు భోజన ప్రియులు.
అప్పుడే అక్కడ చైల్డ్ డెవలప్మెంట్ లో ప్రీ స్కూల్ మానేజ్మెంట్ కొర్స్ లో సీట్ వచ్చింది.మా ఫ్రేండ్ ఉషా దాండేకర్ తన బ్యూటీ పాల్లర్లో పని చేయటానికి అవకాశం ఇచ్చింది.కల్పన దీదీ బ్యుటీ పర్లర్లో మోజు కొన్ని సంవత్సరాల తరువాత తగ్గి పోవచ్చు,కాని నర్సరి టీచర్ కి గైనకాలజిస్ట్కీ మాత్రం ఎప్పటికీ డిమాండ్ తగ్గదు ముందు కోర్స్ చేయి అంది.అనే కాకుండా ఉస్మానియా యునివర్సిటే లో పి.జి చేయలేకపోయాను అనె భాధ ను తగ్గించుకొవటాని కి యం.యస్ యూనివర్సిటీ లో అడుగు పెట్టాను. అక్కడ స్టుడెంట్స్ ,లెక్చరర్ అనే తేడా వుండేది కాదు.అందరూ కలిసి ఫ్రెండ్స్ లా వుండేవారు.మొదటి సెమిష్టర్ లో నా అనారోగ్యము వలన ఫస్ట్ పార్ట్ సరిగ్గారాయలేకపోయాను..సెకండ్ పార్ట్ కూడా అయ్యాక క్లాస్ లో మార్క్స్ చదువుతూ ఫస్ట్ పార్ట్ లో మాలా బెన్ (అందరి పేర్లెకీ చివర బెన్ తప్పకుండా చేర్చెవారు) ఫేల్ అని లెక్చరర్ చదవగానే ఏంత సిగ్గు బాధ ఏడుపు వచ్చాయ్. ఇంతలోనే సెకండ్ పార్ట్ లో ఓ గ్రేడ్ అనగానే క్లాస్ మొత్తం చప్పట్ల తో అభినందించారు.ఒకే సమయములో,బాధ,సిగ్గు,ఆపైన సంతొషం ,గర్వం .అబ్బో ఆ క్షణాలు మరుపురానివి.
ఆర్మీ ఏరియాలో దక్షణామూర్తి ఆలయము చూడ తగినది.అది మామూలు దేవాలయాల లాగా కాక భిన్నం గా మొత్తము అల్యూమినియం షీట్స్ తో కట్టారు.దానిని నిర్వహించేది ఇ.యం.ఇ జవానులు.చాలా బాగుంటుంది.
అప్పుడే కొన్ని సంవత్సరాలు లక్ష్మి పాలెస్ లో విజిటర్స్ ని అనుమతించక పోవటము వలన చూడలేకపోయను.
దసరా రోజులలో ధాండియా చాలా కనుల పండుగ గా జరిగేది. అమ్మాయిలూ, అబ్బాయిలూ కలిసి రాత్రంతా తిరుగుతూ దాండియా ఆడుతుండే వారు.

వడోద్రా అని పేరు మారినా మాకు బరోడా అనటమే ఇష్టం. మాకు ఒకరకంగా బరోడా సెకండ్ హోం స్టేషన్ అనుకుంటాము.మా అందరికీ బరోడా అంటే చాలా ఇష్టం.ఎవరైనా గుజరాతీలు కనిపిస్తే మా వారు,కేంచో ,తుమారూ సూ నాం చే అని ఆప్యాయం గా పలకరిస్తారు. కల్పనా దీదీ ,ఉషా దాండేకర్ రమ్మని ఎప్పుడు ఆహ్వానిస్తారు.మళ్ళీ ఒకసారైనా వెళ్ళాలి అనె వుంది. కాని ఏప్పుడో1
1.,2.లక్ష్మి పాలెస్
3,5.దక్షణామూర్తి మందిరం,
4.యునివర్సిటీ భవనము
5.మా ఇంటి తోట,
6. మా కామపస్ ప్లే గ్రౌండ్,
7.బరోడా ఆంద్ర సమితి,
8.పావాగడ్ బరోడా కి కొద్ది దూరములో కొండమీద మాతా మందిర్,
9.కమాటీ బాఘ్